نتیجه هیچ
ساخت اپل آی دی: تهران-روزنامه شهروند در شماره امروز-دوشنبه-خود با درج مطلبی با عنوان نتیجه؛ هیچ به مبحث بررسی نتایج كارگروه های تشكیل شده بعد از پلاسكو و میزان عملی شدن پیشنهادات می پردازد.
در این مطلب آمده است: بعد از جان باختن تعدادی از مردم و آتش نشانان در حادثه پلاسكو، كمیته های بررسی برای یافتن مقصران احتمالی و راه های مقابله با تكرار این حادثه برای ساختمان های پرخطر دیگر یكی بعد از دیگری تشكیل شدند وگزارش های متعددی را منتشر نمودند كه به نظر می آید این نتایج كمتر به مرحله عمل یا قانون گذاری رسیدند.
یكی از جدی ترین گروه های بررسی، «هیأت ویژه گزارش ملّی بررسی حادثه ساختمان پلاسكو» بود كه 9 روز بعد از ریزش نماد تهران مدرن، به دستور رئیس جمهوری تشكیل و گزارش آنها حدود دو ماه بعد منتشر شد؛ گزارشی كه تقصیر حادثه را بین دستگاه های مختلف تقسیم و پیشنهاداتی را هم برای بهبود قوانین موجود مطرح كرد اما حدود یك سال بعد از تشكیل این كمیته علمی، نتایج گزارش آنها تا چه اندازه عملی شد و چه تأثیری بر قوانین موجود داشت؟
اگرچه كارشناسان بر استفاده نشدن نتایج این گزار ش ها در قوانین هم عقیده هستند اما درباره راه های بكارگیری این تحقیقات اختلاف نظر دارند.
نتایج گزارش كمیته ملی پلاسكو چه بود؟
گزارش كمیته 10نفره و تخصصی حادثه پلاسكو كه اواسط فروردین امسال منتشر گردید تنها به معرفی مقصران حادثه نپرداخت و پیشنهاداتی را در زمینه حقوقی، قوانین ساخت و ساز، راه های حفظ بهداشت روانی جامعه و... بیان كرد.
درس های حادثه، یكی ازبخش های این گزارش است كه نگاهی به آینده داردو بعنوان راه های پیشگیری می گوید: «ضرورت اصلاح قانون روابط مالك و مستاجر به منظور اجبار مالكین ساختمان های بلندمرتبه و دارندگان سرقفلی به بیمه كردن ساختمان و تأسیسات آن در مقابل خطر آتش سوزی، انفجار، صاعقه و زلزله و هم بیمه مسئولیت مالك و مستاجرین در مقابل كاركنان و اشخاص ثالث. »
در همین بخش نیازهای دیگری هم بیان شده است: «ضرورت اصلاح ماده 14 قانون تملك آپارتمان ها به منظور افزودن بیمه حوادث شامل زلزله و هم بیمه مسئولیت مدیران در مقابل كاركنان و اشخاص ثالث به آن.
ضرورت تجدیدنظر در شرایط عمومی و دستورالعمل بازرسی فنی طرح بیمه عیوب پنهان ساختمان كه بعنوان طرح بیمه تضمین كیفیت ساختمان هم نامیده می گردد به منظور رفع اشكالات این طرح و فعال كردن شركت های بیمه در این رشته. لزوم تولید رشته مدیریت ریسك و بیمه در دانشگاه ها. »
در بخش دیگری از این گزارش با عنوان «جمع بندی» هم از ضرورت توجه به این گزارش در تغییر و اصلاح قوانین موجود سخن به میان آمده است: «حادثه پلاسكو باید با نمادسازی های گوناگون هنری، علمی و فرهنگی به حادثه ای ماندگار تبدیل گردد. ارزش نمادین پلاسكو در تاریخ ایمنی ایران باید دایماً تقویت شود. پلاسكو و بازتولید نمادین آن به طرق مختلف باید همواره مانعی در برابر غفلت ساختار و كنشگران شود.
پلاسكو را باید همواره زنده نگه داشت. » این گزارش ادامه می دهد: «اصلاحات پیشنهادی گزارش هیأت ویژه بررسی حادثه پلاسكو در ابعاد حقوقی، بیمه ای، فنی و مهندسی، ایمنی حریق، مدیریت بحران، اجتماعی، فرهنگی و رسانه ای باید توسط كمیته یا كمیته های خاصی پیگیری شود و گزارش دهی مرتب و در بازه های زمانی مشخص به دولت و مردم درباره میزان پیشرفت اصلاحات پیشنهادی صورت گیرد.
حضور چنین كمیته هایی- خواه در قالب سازمان های موجود یا تولید سازمان های جدید در صورت لزوم - می تواند به حفظ ایمنی در دستور كار نظام اجتماعی و سیاسی كمك نماید. »
اصلاحاتی كه به نظر می آید حدود 10ماه بعد از انتشار این گزارش و در سالگرد حادثه پلاسكو چندان به مرحله عمل نرسیده اند.
تاكنون هیچ گونه اقدام عملیاتی برای تحقق راهكارها صورت نگرفته است
بخشی از پیشنهادات گزارش كمیته ملی پلاسكو به حوزه كاری شوراهای شهر و بخصوص شورای شهر تهران برمی گردد كه برپایه سخنان رئیس كنونی كمیسیون معماری و شهرسازی این شورا، این پیشنهادات تابحال به مرحله عملی و قانون گذاری نرسیده اند.
«محمد سالاری» كه در شورای چهارم هم عضویت داشت در توضیح این مورد به «شهروند» می گوید: «مجموعه كارگروه هایی كه پس از پلاسكو تشكیل شد منجر به ارائه راهكارهایی برای ارتقای وضع ایمنی شهرهای كشور بخصوص تهران شد كه متاسفانه در حد كاغذ و كتاب و مكتوبات باقی مانده اند و تابحال هیچ گونه اقدام عملیاتی برای تحقق راهكارها صورت نگرفته است.
اگر هم اقداماتی انجام شده، در شورای شهر تهران بوده كه منجر به تعدادی از جلسات با حضور مسئولان مرتبط شده است اما این كه این موارد منجر به قانون یا ضابطه ای شده باشد، هنوز اتفاق نیفتاده است. »
او درباره طرح خود جهت استفاده از این نتایج هم می گوید: «من طرحی ارائه كردم كه كارگروهی متشكل از كمیسیون های تخصصی شورای شهر تهران و نمایندگان تمام وزارتخانه ها و سازمان های در رابطه با حوزه ایمنی تشكیل گردد كه خروجی كارگروه های تخصصی تشكیل شده در سطح دولت، مجلس و شورا را به نتیجه برساند و محقق كند. »
رئیس كمیسیون معماری و شهرسازی شورای اسلامی شهر تهران درباره یكی از نقاط مشترك تمام گزارش های بعد از حادثه پلاسكو یعنی نبود مدیریت و نظارت بعد از ساخت یك ساختمان هم می گوید: «در جمع بندی تمامی كارگروه های بررسی حادثه پلاسكو، همه آنها تصریح كرده بودند كه در تمامی ساختمان هایی كه در كشور ساخته می گردد بعد از مرحله اتمام ساخت و آغاز بهره برداری، دیگر مدیریتی وجود ندارد و این ساختمان ها به حال خود رها می شوند.
تنها مبحث موجود درباره این نظارت، مبحث 22 است كه در دولت آقای روحانی تدوین و ابلاغ گردید ولی آیین نامه های مربوطه كه مسئولیت هر كدام از سازمان ها را به صورت شفاف مشخص نماید وجود ندارد، ما دراین باره در سطح شورای شهر چندین جلسه مرتبط گذاشتیم و مسئولان مرتبط قول دادند كه بحث تكمیل این آیین نامه را در دولت انجام دهند.
بحث این است كه باید نتیجه كارگروه های پیشین اجرا شود. »
شورای شهر چه كاری انجام داده است؟
بخشی از این گزارش ها مستقیما شورای شهر را خطاب قرار می دهد و از ضرورت تنظیم و تصویب طرح هایی توسط این شورا سخن می گوید؛ بعنوان مثال در گزارش هیأت ویژه ریاست جمهوری آمده است كه «شورا موظف است برپایه بند ۲ ماده ۷۱، كمبودها و نیازهای شهر را شناسایی كرده و لایحه هایی را در این زمینه ارائه كند.
لذا با عنایت به حادثه پلاسكو به نظر می رسدكه شورا باید با بررسی كمبودهایی كه چنین ساختمان هایی در شهر با آن مواجهند و شناخت نیازها و نارسایی هایی كه منجر به وقوع چنین حوادثی می گردد و تهیه طرح ها و پیشنهادهای اصلاحی در این زمینه ها جهت برنامه ریزی و ارائه آن به مسئولان، تلاش در پیشگیری از وقوع این گونه حوادث داشته باشد. »
پرسش این است كه شورای جدید كه بخشی از شعارها و برنامه های تبلیغاتی آنها در نقد عملكرد شورای چهارم و تیم سابق مدیریت شهری بود تابحال چه كاری در این زمینه انجام داده است؟
سالاری در پاسخ به این پرسش می گوید: «آن چیزی كه به شورا پیشنهاد داده شده مربوط به بند 14ماده 55 است كه الان درحال انجام است و درحال حاضر هم شورا و شهرداری درحال بررسی ایمنی ساختمان های بزرگ شهرند هرچند كه این بند پس از 40 سال باید به روز رسانی شود.
آن زمان كه این بند تصویب گردید وضع ساختمان های ما اینگونه نبوده است.
البته شهرداری در این زمینه فعالیت خویش را آغاز كرده كه باید به سرانجام برسد و این درحالی است كه مدیریت سابق شهرداری در این زمینه كوتاهی كرده است. »
سالاری معتقد می باشد كه قانون گذاری و عملیات اجرایی برخی پیشنهادات این گزارش ها به حوزه كاری دولت برمی گردد: «البته بعضی از موارد در اختیار دولت می باشد چون قوانین ملی ساختمان در ایران مربوط به 20 سال قبل است و خیلی از ساختمان های بزرگ تهران پیش از این قوانین طراحی و تولید شده اند.
الان باید شورا و شهرداری در این زمینه كاری انجام دهند و دولت هم ضابطه ای در این زمینه طراحی و مسئولیت دستگاه های مسئول را به صورت دقیق مشخص نماید كه كارهای لازم برای ایمنی این دست از ساختمان ها صورت گیرد. »
علاوه براین روز گذشته هم سخنگوی شورای شهر از تشكیل كمیته ای برای بررسی نتایج این گزار ش ها سخن گفت.
«علی اعطا» دراین باره توضیح داد: «كمیته ای به منظور بررسی خروجی گزارش های مختلف از پلاسكو تشكیل شده است و مراجع مختلفی همچون كمیته ملی، مجلس، شورای شهر چهارم و... درمورد پلاسكو گزارش های مختلفی ارائه كردند. » او درباره اعضای این كمیته هم اظهار داشت: «مقرر شد تمامی مطالعات، پیشنهادات و الزامات این گزارش ها را پیگیری نماییم كه بنا شد اعضای كمیسیون نظارت و حقوقی به همراه نمایندگان شهرداری، وزارت راه، وزارت تعاون، دادگستری، مجلس، استانداری، نظام مهندسی، آتش نشانی و اتاق اصناف تشكیل گردد كه دفتر این دبیرخانه هم در كمیسیون حقوقی خواهد بود تا خروجی گزارش های پلاسكو پیگیری شود. »
اعطا با اشاره به سه گزارش كمیته ملی، كمیسیون عمران مجلس و شورای شهر چهارم كه انتشار یافته است، اظهار داشت: «تضمینی درمورد پیگیری خروجی این كمیته ها وجود ندارد، اما می توانستیم در زمینه ایمن سازی، كاهش خطرپذیری و اجرای مقررات مبحث 22 اقدامات كافی را انجام دهیم.
بنیاد مستضعفان و شهرداری باید راه حل را پیدا كنند. »
كارهای نه چندان امیدواركننده
«فرج الله رجبی»، عضو كمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی و رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان، یكی از اعضای كمیته 10نفره پلاسكو بود كه حالا معتقد می باشد نتایج این گزارش چندان عملیاتی نشدند و توجه به دو مبحث را برای بهبود ایمنی ساختمان های كشور پیشنهاد می دهد.
او در گفت و گو با «شهروند» در این باره می گوید: «من فكر می كنم اتفاقات و كارهایی در جهت عملیاتی كردن نتایج گزارش صورت گرفته ولی چندان امیدواركننده نیست.
ما در آن گزارش پیشنهاداتی در حوزه های مختلف داشتیم كه به نظرم اتفاق چندانی در این زمینه رخ نداده است.
من فكر می كنم برای تمركز بر این پیشنهادات باید دو محور را در نظر بگیریم. »
رجبی درباره این دو محور هم می گوید: «یكی سیاست های ابلاغی مقام معظم رهبری است كه سال 84 ابلاغ گردیده، كار بسیار خوبی است چون دقیقا می گوید ما دنبال چی هستم و متولی را هم مشخص می كند كه نماینده رئیس جمهوری است و باید در سطحی بالاتر از وزارتخانه عمل شود.
بحث دیگر لزوم رفتن به سمت مبحث 22 است كه باید دستگاه های مختلف به آن ورود و یك راهكار عملی برای عملیاتی كردن این مبحث پیدا كنند كه بتوانیم در یك فرآیند عملیاتی این مورد را بررسی نماییم. باید اجبار آور باشد كه ساختمان های بزرگ باید دارای یك گروه متخصص باشند كه همه موارد ساختمان را مدنظر قرار دهند و اطلاع كاملی از شرایط فعلی و ایمنی هر ساختمان داشته باشند. اگر این دو مورد را محور قرار دهیم تا حدی زیادی مشكلات حل خواهد شد. »
اما حدود 10ماه بعد از انتشار گزارش كمیته ملی پلاسكو، تا چه اندازه خود اعضای این كمیته از عملیاتی شدن نتایج گزارش تخصصی خود راضی هستند و به صورت مشخص سازمان نظام مهندسی كه ریاست آن برعهده یكی از اعضای این كمیته است، چه كاری دراین باره انجام داده است؟
رجبی در پاسخ به این پرسش «شهروند» می گوید: «شعار اصلی این كمیته و گزارش نهایی این بود كه «پلاسكو را فراموش نكنیم».
مردم و مسئولان نباید فراموش كنند، كه نیازمند تبیین حوزه ها و ظایف مشخص، آموزش در حوزه هایی مثل آتش نشانی، تأمین تجهیزات بیشتر، مدیریت بحران قوی تر و... هستیم. به نظر می آید ما باید نگاه جامعی به این ماجرا داشته باشیم؛ ابتدا باید بپذیریم كه باید ساختاری برای مدیریت بحران داشته باشیم كه مسئولیت ها در هر مرحله مشخص باشد.
مثلا در پلاسكو شهردار تهران مدعی شده بود كه ریاست مدیریت بحران برعهده او است كه عملا به این شكل نبوده است. باید جزبه جز مسئولیت ها برای تمام مراحل یك بحران مشخص شود. »
نماینده مردم شیراز در مجلس شورای اسلامی درجمع بندی سخنان خود بعنوان یك راهكار اجرایی هم می گوید: «به عنوان جمع بندی باید بخواهیم كه ریاست جمهوری با استفاده از ابلاغ به یكی از معاونان كه بهتر است معاون اول باشد به سمت دستوركار برای دستگاه های ذیربط به صورت تكلیفی برود و به صورت دوره ای براین كار نظارت شود. در مرحله بعد وزارت راه و شهرسازی، وزارت دادگستری و وزارت كشور هم دستورالعمل مبحث 22 را فراهم نمایند كه اگر صورت گیرد بطور قطع گام بزرگی برداشته شده است. »
نتایج حقوقی و پرونده های بی نتیجه
هیأت ویژه گزارش ملّی بررسی حادثه ساختمان پلاسكو بلافاصله بعد از آغاز فعالیت، كمیته های مختلفی را تشكیل داد كه ابعاد این حادثه را بررسی كند و یكی از این كمیته ها مسئولیت بررسی حقوقی را برعهده داشت.
در گزارش نهایی این هیأت، میزان تقصیرات بین نهادهای مختلف تقسیم شد كه باآنكه با انتقادات زیادی هم روبه رو شد اما همین تقسیم تقصیرات هم به مرحله برخورد قضائی نرسیده است.
در بخش بررسی حادثه از دیدگاه مسئولیت های حقوقی با اشاره به این كه «هدف این گزارش احراز وقوع جرایم یا تخلفات و به تبع آن بیان مسئولیت های مدنی، كیفری، سیاسی و انضباطی اشخاص و مدیران» نیست در هفت بند مقصران را معرفی كرده است كه شامل مالك یعنی بنیاد مستضعفان، شهرداری تهران، وزارت تعاون، وزارت راه و شهرسازی، وزارت كشور، شورای ساختمان و سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی تهران است.
با این توضیحات و جمع بندی گزارش این كمیته، تابحال پرونده ای برای این سازمان ها و بررسی میزان تقصیرات آنها تشكیل نشده یا اگر هم چنین پرونده ای باز شده به نتیجه نرسیده است. دادستان تهران هم دو روز پیش درباره مقصران گفت كه«هیأت كارشناسی ۱۳دستگاه در حادثه پلاسكو را مقصر اعلام نموده است» و در توضیح اظهار داشت: «این دادستانی به وظایف خود در این راستا عمل و هیأت كارشناسی ۱۳دستگاه را در حادثه مقصر اعلام نموده است. »
اگرچه«عباس جعفری دولت آبادی» توضیحات بیشتری درباره این مقصران و حكم قضائی آنها بیان نكرد اماخانواده جان باختگان پلاسكو در ایام گذشته از بی نتیجه ماندن پیگیری های خود برای اعلام مقصران این حادثه سخن گفتند؛ موضوعی كه در سخنان تعدادی از اعضای كنونی شورای شهر و همینطور نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی هم تكرار شده است.
روزنامه شهروند
تهرام/1735
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب